In gesprek met Simone Mante, manager Onderwijs van de Gemeente Breda. Over de samenwerking met INOS, de thematafel Leert/Onderwijs, maar vooral over het belang van samenwerking met alle mogelijke partners voor de toekomst van de stad.
Brede vertegenwoordiging
Simone: ’In Breda kennen we een unieke samenwerking, zowel tussen de scholen en schoolbesturen onderling als met de gemeente en de partners rondom het onderwijs. Deze samenwerking is stadsbreed en gaat bijvoorbeeld over het voorkomen van onderwijsachterstanden, aanpak brede ontwikkeling en het voorkomen van laaggeletterdheid.
Meerwaarde is dat we elkaar weten te vinden en samen een uitvoeringsprogramma per jaar maken, waarmee we gestelde doelen zo efficiënt mogelijk kunnen realiseren. Aan de thematafel ‘Leert’* nemen eens in de zes weken gemiddeld zo’n 25 partners deel die namens hun achterban beslissingen kunnen nemen. De deelnemers vertegenwoordigen de belangen van verschillende leeftijdsgroepen. Van 0-6 jaar, 4-12 jaar, 12-18 jaar en 18+. Aan de thematafels vinden we onder andere de kinderopvang organisaties, weekendschool en Petje af, het primair onderwijs, het samenwerkingsverband passend onderwijs, maar ook NAC en Teamplay, de scholen voor voortgezet onderwijs, Taalhuis Breda, De Nieuwe Veste en Welkomstaal.’
Overleg in openheid
‘Nicole van Son vertegenwoordigt alle basisscholen en schoolbesturen in het zogenoemde Bestuurlijk Onderwijsoverleg Breda en neemt aan de thematafel Leert deel namens alle basisscholen. Wat ik merk, is dat er een grote bereidheid is om ook de complexe thema’s bespreekbaar te maken. Alle partners voelen zich hiervoor gezamenlijk verantwoordelijk. Ik vind het bijzonder dat we hier in Breda vanuit zoveel vertrouwen met elkaar aan tafel zitten. Dat hangt waarschijnlijk ook samen met het feit dat de huisvestingsmiddelen vanuit de gemeente direct ten goede komen aan de daarvoor opgerichte corporaties Breedsaam en Building op basis van een gedeelde onderwijsvisie. Die solidariteit is een belangrijke succesfactor voor het Bredase model om ’t zo te noemen. Hoewel INOS veel groter is dan bijvoorbeeld KBS Laurentius, hebben ze dezelfde stem als het bijvoorbeeld gaat om huisvesting.’
Gezamenlijke focus
‘In elke bijeenkomst staat een thema centraal, waarbij we geregeld ook een gastspreker uitnodigen. Bijvoorbeeld over veiligheid, armoede of het voorkomen van criminele carrières. Het vraagt een tijdsinvestering om tot elkaar te komen, met soms ook de scherpe discussies die hiermee gepaard gaan. Maar het mooie is dat we hierdoor wel echt samen vooruit komen. Het is de investering dus zeker waard.’
Samen meer mogelijk maken
‘Als we kijken naar de strategische speerpunten op de onderwijsagenda, dan hebben we het naast onderwijsachterstanden en taal, over techniek, burgerschap en de doorgaande leerlijn. Onze gezamenlijke inzet is om de overgangen voor kinderen op alle scharnierpunten zo soepel mogelijk te laten verlopen. Van thuis naar peuterspeelzaal via basisschool naar het voortgezet onderwijs, maar ook van de ene naar de andere groep binnen school of van regulier naar speciaal onderwijs. Ook buitenschools, bijvoorbeeld de deelname aan sport en cultuur hoort hierbij. Ideaal gesproken zouden alle partners in staat moeten zijn om te signaleren als er extra ondersteuning nodig is. Doel is om handelingsverlegenheid te verminderen, in gesprek te gaan met elkaar en veiligheid voor alle kinderen te creëren. Onze focus ligt op het vroegtijdig voorkomen van problemen en het versterken van kansen. Als we op zoek gaan naar wat ons verbindt, kunnen we van elkaar leren. Daarin neemt INOS een belangrijke rol. Voor scholen is het behoud van hun reputatie van groot belang en daarmee is het soms lastig om kwetsbaar te zijn. Soms is het goed om de grenzen op te zoeken en nieuwe verbindingen tot stand te brengen, want daar kunnen we het verschil maken.’
Anders denken en doen
‘Vanuit de gemeente willen we onder andere dat kinderen meedenken over de toekomst. We hebben een zogenaamde toekomststoel ontwikkeld. Jonge mensen mogen meedenken, meedoen en meebeslissen over de belangrijke thema’s in de stad en daarmee ook hun toekomst. Daarnaast zijn er thema’s als techniek die op allerlei manieren met techniek in aanraking komen. Dat krijgt op scholen al op verschillende manieren vorm. Wat we willen, is dat techniek veel meer aanwezig is in de leef- en leeromgeving. Dat vraagt om affiniteit en competenties van leerkrachten, maar ook om flexibiliteit en tijd, zowel in het onderwijs als bij de maatschappelijke partners. Onze insteek is telkens om elkaar te versterken zonder dat je op elkaars stoel gaat zitten. Innovaties maak je alleen mogelijk als je allianties zoekt. Dat betekent dat je de tijd moet maken om echt met elkaar in gesprek te gaan. Hoe doorbreek je patronen en zet je de stap naar krachtenbundeling? De thematafels zijn wat dat betreft een goed voorbeeld hoe je samen het verschil kan maken in de stad.’
Bouwen aan het Breda van morgen
‘Met de complexe uitdagingen in de samenleving is het belangrijk dat we kinderen en jongeren zoveel mogelijk betrekken, dat ze mogen meedenken, meebeslissen en meedoen. Met de Toekomststoel krijgen jongeren daadwerkelijk een stem. Samen bouwen wij zo aan de toekomst. We raken hiermee ook aan de veranderende stad. We worden steeds internationaler, deels door nieuwkomers uit vluchtelingengebieden, deels door toenemende aantallen expats. Extra aandacht voor taal, weerbaarheid en zelfredzaamheid zijn daarbij belangrijke thema’s. We moeten het gesprek met elkaar voeren hoe we dat gaan organiseren, zodat mensen zo snel mogelijk mee kunnen doen. Daarbij is het zaak om in die veranderende stad ieders belangen zo goed mogelijk te behartigen. Als we willen ontmoeten, zullen we vanuit verschillende invalshoeken met elkaar rekening moeten houden.’
De gemeente Breda faciliteert en stimuleert verbindingen in de stad. Door ervoor te zorgen dat alle partijen elkaar kunnen ontmoeten, worden gezamenlijke ambities opgepakt. In dat opzicht sluit die rol perfect aan op het INOS motto ‘Ik ben, omdat wij zijn.’
Achtergrond thematafel Leert
Simone: ‘Vaak is het nog zo dat partijen onvoldoende van elkaar weten welke diensten ze aanbieden. Met als gevolg dat er onbedoeld overlappingen ontstaan of partijen elkaar niet weten te vinden. Vandaar dat we vanuit de gemeente Breda het initiatief hebben genomen om thematafels te organiseren. Gesprekken op het snijvlak van onderwijs en samenleving. Er zijn daarin doelstellingen geformuleerd ten aanzien van Leren met het onderwerp Onderwijsachterstanden als hoofdthema. Samen met verschillende partners in Breda verkennen we hoe we beschikbare middelen vanuit de overheid zo effectief mogelijk kunnen inzetten. Het gaat dan onder andere om extra impulsen op het gebied van taalvaardigheid en redzaamheid, zoals de schakelklassen en de eerste opvang van anderstaligen.’
